“Φρένο” στις εισφορές από τον χαμηλό πληθωρισμό
Κατεβάζει σημαντικά τον πήχη των επερχόμενων αυξήσεων στις εισφορές των μη μισθωτών (ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών) το 2024 η πτωτική πορεία του πληθωρισμού, εφόσον βέβαια δεν διαταραχθεί προς το τέλος του τρέχοντος έτους λόγω των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή.
Σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού Προϋπολογισμού για το 2024, το οποίο κατέθεσε το ΥΠΟΙΚ στις αρχές του τρέχοντος μήνα, ο δείκτης τιμών καταναλωτή το 2023 αναμένεται να αυξηθεί μόλις στο 3,8%.
Εφόσον επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη αυτή, οι εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων θα αυξηθούν από την 1η Ιανουαρίου του 2024 κατά το ίδιο ποσοστό του φετινού πληθωρισμού, δηλαδή κατά 3,8%.
Με άλλα λόγια, η επερχόμενη πιθανότερη αύξηση (3,8%) στις εισφορές θα είναι σχεδόν υποτριπλάσια σε σχέση με εκείνη που ίσχυε από την 1η Ιανουαρίου 2023 (9,6%).
Έτσι, για παράδειγμα, οι εισφορές κύριας ασφάλισης και υγείας (ΕΦΚΑ-ΕΟΠΥΥ) της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας, στην οποία ανήκει η συντριπτική πλειονότητα των επαγγελματιών, θα ανέλθουν στα 238 ευρώ/μήνα, έναντι των 230 ευρώ/μήνα που είναι φέτος, δηλαδή θα αυξηθούν μόλις κατά 8 ευρώ/μήνα ή 96 ευρώ σε ετήσια βάση, κάτι που αντιστοιχεί σε κάτω από το 50% μίας μηνιαίας δόσης εισφορών.
Όποιος επιλέξει τη 2η ασφαλιστική κατηγορία θα πρέπει να καταβάλει 286 ευρώ/μήνα, έναντι 276 ευρώ/μήνα, δηλαδή 10 ευρώ/μήνα παραπάνω ή 120 ευρώ σε ετήσια βάση.
Όσον αφορά τις εισφορές επικουρικής ασφάλισης της 1ης κατηγορίας, θα ανέλθουν το 2024 στα 44 ευρώ, έναντι 42 ευρώ που είναι φέτος (αύξηση 2 ευρώ/μήνα ή 24 ευρώ ετησίως).
Οι εισφορές υπέρ του εφάπαξ θα ανέλθουν στα 29 ευρώ το 2024, έναντι 28 ευρώ φέτος (αύξηση 1 ευρώ/μήνα ή 12 ευρώ ετησίως).
Οι εισφορές κύριας ασφάλισης για τους νέους επαγγελματίες (με έως 5 έτη προϋπηρεσία) θα ανέλθουν το 2024 σε 143 ευρώ/μήνα, έναντι 138 ευρώ/μήνα φέτος (αύξηση 5 ευρώ/μήνα ή 60 ευρώ ετησίως).
Αυτό σημαίνει πως ένας αυτοαπασχολούμενος δικηγόρος ο οποίος ανήκει στην 1η ασφαλιστική κατηγορία θα πρέπει το 2024 να καταβάλει 321 ευρώ (μαζί με τις εισφορές 10 ευρώ υπέρ ανεργίας), έναντι 310 ευρώ φέτος.
Έτσι, όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν παράλληλη απασχόληση, είτε ως ασκούντες ελεύθερη επαγγελματική δραστηριότητα είτε ως μισθωτοί, θα πρέπει κατ’ ελάχιστον να πληρώνουν το ποσό των 276 ευρώ (2η ασφαλιστική κατηγορία επαγγελματιών), ενώ θα συνεχίσουν να απαλλάσσονται από εισφορές για κάθε άλλη (δεύτερη, τρίτη κ.λπ.) απασχόληση.
Επίσης, οι αυτοαπασχολούμενοι που αμείβονται με απόδειξη δαπάνης (“τίτλος κτήσης”) θα πρέπει κατά το μέγιστο να καταβάλλουν από το 2024 το ποσό των 238 ευρώ/μήνα, δηλαδή θα μπαίνει ανώτατο πλαφόν 238 ευρώ/μήνα στις εισφορές τους, ακόμα και αν το ποσό που προκύπτει ως ποσοστό περίπου 20% επί της καθαρής αμοιβής τους το ξεπερνά.
Υπενθυμίζεται πως φέτος ήταν η πρώτη χρονιά που εφαρμόστηκε ο ασφαλιστικός νόμος Βρούτση (2020) σε ό,τι αφορά τον καθορισμό της αύξησης των εισφορών με βάση την αύξηση του δείκτη τιμών, μετά την κατάργηση προ σχεδόν τεσσάρων ετών της σύνδεσης φορολογητέου εισοδήματος – ασφαλιστικών εισφορών (σ.σ. νόμος Κατρούγκαλου, ο οποίος εφαρμόστηκε το 2017-2020) και την επιβολή ασφαλιστικών κλιμακίων με δικαίωμα επιλογής για τους ίδιους τους ασφαλισμένους.
Επίσης, υπενθυμίζεται πως στο 3ετές χρονικό διάστημα 2020-2022, βάσει του ίδιου νόμου (Βρούτση), οι ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων και των αγροτών παρέμειναν “παγωμένες”, δηλαδή έμειναν στο επίπεδο του 2020.
Νέα αλλαγή το 2025
Το 2024 θα είναι, όμως, η τελευταία χρονιά κατά την οποία θα ισχύσει η αναπροσαρμογή των εισφορών κατά το ποσοστό του πληθωρισμού.
Ο ίδιος νόμος (Βρούτση) προέβλεπε αυτό το καθεστώς μόνο για το 2024-2025, ενώ ορίζει ως καθεστώς υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών των μη μισθωτών την 1η Ιανουαρίου 2025 και έπειτα.
Όπως ορίζεται ρητά στον νόμο Βρούτση, “από την 1η/1/2025 και εφεξής τα ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών προσαυξάνονται κατ’ έτος κατά τον δείκτη μεταβολής μισθών”.
Έτσι, σε λίγο πάνω από έναν χρόνο από σήμερα, οι εκάστοτε ετήσιες εισφορές των μη μισθωτών θα πάψουν να αυξάνονται κατά το ποσοστό του πληθωρισμού και θα αυξάνονται κατά τον δείκτη μεταβολής των μισθών του προηγούμενου έτους.
Aυτό σημαίνει πως από το 2025 θα αναπροσαρμοστούν κατά τον δείκτη μεταβολής των μισθών του 2024.
Η αλλαγή αυτή έχει αρχίσει ήδη να προβληματίζει μερίδα επαγγελματιών, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital,gr, ακούγοντας τις κυβερνητικές εξαγγελίες για αύξηση του μέσου μισθού πλήρους απασχόλησης κατά 25% έως το 2027 ή, αλλιώς, κατά 5% κατά μέσο όρο κάθε χρόνο.
Και αυτό γιατί κάτι τέτοιο θα συμπαρασύρει αναπόφευκτα προς τα πάνω τον δείκτη μισθολογικού κόστους και, επομένως, και τις εισφορές των μη μισθωτών.
Οι προβληματισμοί αυτοί φαίνεται να έχουν ενισχυθεί μετά τη νομοθέτηση του ξεπαγώματος των τριετιών από την 1η Ιανουαρίου 2024, αν και η επίδραση αυτής της παρέμβασης αναμένεται να αποτυπωθεί στον δείκτη μισθολογικού κόστους σταδιακά και προπαντός από το 2027.
Ενδεικτικά αναφέρεται πως η Τράπεζα της Ελλάδος αναμένει φέτος αύξηση των εξαρτημένων αμοιβών στο σύνολο της οικονομίας κατά 7%.
Σε περίπτωση που –τελείως υποθετικά– προσαρμόζονταν οι εισφορές των επαγγελματιών το 2024 με βάση την αύξηση των αμοιβών το 2023, θα έπρεπε αυτές να αυξηθούν ομοίως κατά 7% και όχι 3,8% (όσο δηλαδή ο πληθωρισμός). Δηλαδή θα προέκυπτε διπλάσια αύξηση.
Ήδη στο α’ εξάμηνο του 2023 ο δείκτης μισθολογικού κόστους, σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ, “τρέχει” κατά μέσο όρο κατά 5,45%, δηλαδή πολύ πάνω από τον πληθωρισμό, ο οποίος τον περασμένο μήνα “έτρεξε” μόλις 1,6%.
Πηγή: https://www.capital.gr/oikonomia/3745114/-freno-stis-eisfores-apo-ton-xamilo-plithorismo/
